erfgoed, duurzaamheid en circulariteit
Mooi en goed verduurzamen is op lange termijn meer dan 399% milieuvriendelijk dan slopen en/ of vervangen.
Waarom behoud van het bestaande beter voor het milieu is, dan sloop en nieuwbouw
- Energielabel en de werkelijkheid
Men zou verwachten dat dit een duidelijk beeld geeft van de huidige energieprestaties van Nederlandse woningen, maar de realiteit is anders. Veel van de geregistreerde labels zijn namelijk onnauwkeurig en verouderd. Pas sinds 2021 is het nauwkeurige NTA 8800 energielabel in Nederland de standaard. Ook deze norm benaderd maar voor een heel klein deel de werkelijkheid. Natuurlijk als je enkel kijkt naar het energieverbruik voor de gebruiker, geeft het een illustratief en leuk beeld. Kijk je echter naar het geheel, waarbij ook vervanging van het bestaande, mét daarbij ook het ontstane afval en bovenal vervaardiging van de nieuwe producten, dan ziet het gehele resultaat er voor het (binnen)milieu er een heel stuk minder rooskleurig uit.
Behoud en verbeteren( gebruik van bijvoorbeeld VR strips bij kozijnen), is nog altijd beter dan geheel vervangen van welk bouwdeel dan ook: Het gaat namelijk niet enkel op de EPC norm ( korte termijn) maar op het gehele aspect van milieuschade. Bij het vervangen van een bouwdeel zit 50% van de (milieu)schade in het slopen en afvoeren; en nog eens 30%( milieu) schade in het "bouwen" of fabriceren van het nieuwe bouwdeel. Dit vindt je in de normering in het geheel niet terug. Nog los van de duurzaamheid van langer gebruik van één en hetzelfde bouwdeel. Een ding om over na te denken...
- Theoretische energieverbruik (EPC)
Een studie van Universiteit van Gent toont aan dat de theoretische energiebesparing volgens EPC- normen 399% hoger ligt dan het werkelijke verbruik. Ook het Planbureau voor de Leefomgeving concludeert dat de verwachte energie- en CO2-besparingen door verduurzaming met onder andere verbeterde verwarmingssystemen en isolatiematerialen met een hoge mate van zekerheid niet worden behaald. Dit roept twijfels op over de effectiviteit van dubbel glas en vacuümglas terwijl energielabelsystemen de toepassing daarvan in dwingende mate stuurt. Zonder dubbelglas geen vinkje en daardoor dus een lager label en lastiger verkoopbaarheid van het pand.
Warmer klimaat: Isolatie en Klimaatontwikkeling
De relatie tussen isolatie en klimaatontwikkeling heeft een interessant effect. Elk jaar breken warmterecords, waardoor minder energie nodig is voor verwarming. Ondanks dit gegeven worden isolatienormen en energielabelsystemen strenger om meer isolatie te bevorderen. Vacuümglas met een U-waarde van onder de 1,0 W/m2 K lijkt tegenwoordig de norm te zijn, met de belofte van meer energiebesparing.
Een langlopend onderzoek door TNO over binnenklimaat en adaptief thermisch comfort geeft aan dat door de verbeterde CV-installaties en isolerende bouwmaterialen niet alleen het buitenklimaat warmer is geworden, maar ook dat de thermostaat in de meeste gebouwen hoger staat. Deze is gemiddeld elke 10 jaar met 1 graad gestegen. Er lijkt een oorzakelijk verband te zijn; naarmate huizen meer geïsoleerd worden, verandert het gedrag van gebruikers juist in tegengestelde richting.
De consequenties van het vervangen van enkel glas en de verplaatsing van het dauwpunt, wat leidt tot schade aan eeuwenoude kozijnen, worden voor nu buiten beschouwing gelaten.
Dit is slechts een enkel aspect van het schijnbaar implementeren van "duurzame" oplossingen die theoretisch voldoen aan het EPC-ideaal. Als u meer wilt weten voor uw team of afdeling, of hulp nodig heeft bij het verduurzamen van uw erfgoed, dan is Kuyt Vastgoed de aangewezen partner. Inge, die zelf in een Wieringermeer boerderij woont die zij circulair en zelfvoorzienend heeft gemaakt, en tevens conservator is van Historisch Museum Medemblik, geeft graag een lezing over dit onderbelichte aspect van "greenwashing" binnen erfgoed, iets wat ons allen aan het hart gaat.